اتصالات فلزی
سال‌هاست که از فولاد و انواع فلزات به دلیل استحکام و دوام‌شان برای ساخت لوله و انواع اتصالات فلزی استفاده می‌شود. علاوه بر این فولاد مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد که این ویژگی باعث شده تا محبوبیت بیشتری در ساخت لوله‌ها و اتصالات کسب کند. لوله و اتصالات فلزی به طور گسترده‌ای در کاربری‌های صنعتی و خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند که برخی از کاربردهای آنها عبارتند از انتقال آب و گاز، سیستم‌های اطفاء حریق و غیره.
از آنجایی که اتصالات فلزی به زنگ زدن تمایل دارند در ساخت‌شان ترکیبی از متریال‌های دیگر هم استفاده می‌شود تا دوام‌شان بیشتر شده و در برابر زنگ زدن مقاومت بهتری داشته باشند. هنگام خرید اتصالات فلزی باید توجه داشته باشید که چه گِرید فولادی را خریداری می‌کنید. گریدهای فولاد بسته به نوع کاربری متفاوت می‌باشند. اتصالات باید حتماً توسط سازمان‌های استاندارد درجه‌بندی شده باشند. باید حتماً قطر داخلی اتصالات را بررسی کنید تا متناسب با کاربری شما باشند.
اتصالات فلزی مطابق با فشار کاری سیستم و نوع لوله و شیرآلات به کار برده می‌شوند. مهم‌ترین آنها عبارتند از: اتصالات سیاه بدون درز (مانیسمان)، اتصالات سیاه درزدار، اتصالات دنده‌ای گالوانیزه، اتصالات دنده‌ای سیاه، اتصالات فشار قوی دنده‌ای، اتصالات فشارقوی ساکت‌ولد (Socket weld).
• اتصالات مانیسمان: این نوع از اتصالات فلزی به صورت جوشی متصل می‌شوند و به همراه لوله مانیسمان و درزدار مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین آلیاژ آنها طبق استاندارد ASTM A234 WPB و استاندراد ابعادی آن طبق ASME B16.9 می‌باشد که در فرآیند ساخت آنها از هیچ گونه درز جوشی استفاده نمی‌شود. اتصالات مانیسمان مناسب برای سیستم‌های دما و فشار بالا می‌باشد. اتصالات مانیسمان در ضخامت‌های متفاوت از جمله اتصالات مانیسمان رده ۴۰،SGP و STD در سایت پترو ایلیا موجود می‌باشند.
• اتصالات سیاه درزدار: همانند اتصالات مانیسمان، این نوع از اتصالات فلزی به صورت جوشی به کار می‌رود و تفاوت آن با اتصالات مانیسمان در فرآیند ساخت آنها می‌باشد. این اتصالات با استفاده از روش قالب و با درز جوش در بدنه آنها ساخته می‌شود که حد تحمل فشار و دمای پایین‌تری نسبت به اتصالات مانیسمان دارند.
• اتصالات دنده‌ای گالوانیزه: این نوع از اتصالات به صورت رزوه‌ای بوده و اتصال آن به لوله‌های گالوانیزه می‌باشد، سطح این اتصالات به صورت گالوانیزه بوده و مناسب برای مناطقی می‌باشد که رطوبت زیادی دارند و احتمال زنگ‌زدگی و خوردگی آن بالا می‌باشد. اتصالات گالوانیزه در سایت پتروایلیا موجود می‌باشند.
• اتصالات فشار قوی: این نوع از اتصالات فلزی دارای دو نوع دنده‌ای و ساکت ولد می‌باشند. نوع دنده‌ای آن نسبت به اتصالات دنده‌ای گالوانیزه فشار و دمای بسیار بالاتری را تحمل می‌کند. آلیاژ ساخت این اتصالات فلزی طبق استاندارد ASTM A105 و استاندارد ابعادی آن ها طبق ASME B16.11 می‌باشد.
اتصالات فلزی بر اساس نحوه اتصال به اتصالات بات ولد، رزوه‌ای، ساکت ولد، اتصالات با انتهای شیاردار و اتصالات مکانیکی دسته‌بندی می‌شوند. انواع اتصالات فلزی عبارتند از: زانویی، سه راهی، تبدیل، کپ، چهارراه، مغزی، بوشن، تردولت، ولدولت، ساکولت، سردنده، مهره ماسوره و… .
جنس اتصالات فلزی
در ساخت اتصالات از انواع استیل (فولاد) استفاده می‌شود که برخی از آنها عبارتند از اتصالات گالوانیزه، اتصالات کربن استیل، اتصالات استنلس استیل، اتصالات آلیاژی، اتصالات فورج شده، اتصالات قالب‌ریزی شده.
• اتصالات گالوانیزه : به منظور محافظت استیل در برابر زنگ زدگی و خوردگی، استیل در یک فرآیند شیمیایی با لایه‌های روی (zinc) پوشانده می‌شود. استیل گالوانیزه در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت داشته و دوام بالایی دارد به همین دلیل در ساخت اتصالات فلزی بسیار از آن استفاده می‌شود. اتصالات فلزی گالوانیزه در محدوده سایزهای استاندارد بین 8 میلی‌متر الی 150 میلی‌متر ساخته می‌شوند. اتصالات فلزی گالوانیزه معمولاً از لوله‌های بدون درز (seamless)، فورج‌ها، میله‌های نورد شده و یا لوله‌های درزداری که دارای استاندارد خاصی هستند ساخته می‌شوند. این نوع اتصالات برای تمامی انواع لوله‌کشی‌های داخلی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. از اتصالات فلزی گالوانیزه حتی در خطوط آبرسانی استفاده می‌شود اما در خطوط گاز مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
• اتصالات کربن استیل : کربن استیل نسبت به دیگر انواع استیل قدرت و دوام بیشتری دارد که این ویژگی باعث شده تا برای ساخت اتصالات مناسب باشد. کربن استیل فلزی انعطاف‌پذیر است که عمدتاً حاوی کربن بوده و همچنین حاوی مقدار کمی منگنز و دیگر متریال‌ها می‌باشد. کربن استیل می‌تواند تحت فرآیندهای مختلف در کارخانه شکل داده شده و محصول نهایی آن نیز ماشینکاری یا فورج شود. کربن عنصر اصلی سخت کننده و تقویت کننده موجود در فولاد است که حداکثر سختی و مقاومت را ارائه می‌دهد و قابلیت شکل‌پذیری و جوشکاری را کاهش می‌دهد. اتصالات کربن استیل در سایزها و اشکال مختلف در پترو ایلیا موجود هستند. همچنین اتصالات کربنی بات‌ولد نیز وجود دارند که دارای لبه‌های پخ خورده یا beveled می‌باشند و کانالی با عمق کمتر برای مهره جوش (که قطعات را به یکدیگر متصل می‌کند) ایجاد می‌نماید. اتصالات بات ولد عمدتاً برای متصل کردن مقاطع لوله‌هایی که نیاز به اتصالات جوشی و دائمی دارند استفاده می‌شوند. زانو، تبدیل، سه‌راهی و برخی از اتصالات دیگر با استفاده از جوش بات‌ولد (لب به لب) ساخته می‌شوند.
کاربرد اتصالات فلزی
اتصالات کربن استیل در سیستم‌های لوله‌کشی که سیالات و گازها مانند نفت، آب، گازهای طبیعی یا بخار را انتقال می‌دهند، به کار می‌روند. این اتصالات به طور گسترده در ساختمان‌ها، تعمیر و نگهداری ساختمان‌های مسکونی، ساختمان‌های تجاری، نیروگاه‌های تولید برق، تصفیه نفت، کشتی‌سازی و بخش‌های صنعتی دیگر استفاده می‌شوند.
اتصالات استنلس استیل به دلیل مقاومت خوبی که در برابر اکسیداسیون و خوردگی در محیط‌‌های مختلف دارند به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. استنلس استیل در واقع یک آلیاژ آهنی است که حداقل حاوی 10 درصد کروم می‌باشد. انتخاب درست گِرید استنلس استیل برای یک کاربری خاص بسیار مهم است. برخی از اتصالات مانند سه راهی، مهره ماسوره، زانو و غیره از استنلس استیل ساخته می‌شوند. اتصالات استنلس استیل معمولاً برای خطوط لوله خانگی استفاده می‌شوند.
