شیر سماوری (پلاگ ولو)

شیر سماوری روغن‌کاری نشده

در این نوع شیر از آستر الاستومری غیر فلزی استفاده می‌شود. این آستر داخل حفره بدنه شیر تعبیه می‌شود. پلاگ مخروطی پولیش شده مانند یک گُوِه عمل کرده و آستر را به سمت بدنه فشار می‌دهد. این آستر غیر فلزی اصطکاک بین پلاگ و بدنه شیر را کاهش می‌دهد.

شیر پلاگ روغن‌کاری نشده حداقل تعمیر و نگهداری را نیاز دارد. این شیر به دلیل نشیمنگاه غیر فلزی خود در کاربری‌هایی که دمای بالا دارند استفاده نمی‌شوند. پلاگ ولو روغن‌کاری شده و نشده هر دو بسیار محکم بسته می‌شوند و سایز جمع و جوری هم دارند.

شیر سماوری مولتی پورت

این نوع پلاگ ولو در خطوط انتقال و کاربری‌های تغییر مسیر جریان استفاده می‌شود. یک پلاگ ولو مولتی پورت می‌تواند کار سه یا چهار گیت ولو یا شیر قطع کن را انجام دهد. گرچه که گاهی اوقات پلاگ ولو مولتی پورت به طور کامل جریان را قطع نمی‌کند. برای اینکه شیر عملکرد مناسبی داشته باشد باید در تنظیم پورت‌ها دقت لازم را داشته باشید.

اجزای پلاگ ولو

پلاگ ولو متداول از یک بدنه، بونت، اِستم و پلاگ تشکیل شده است. نشیمنگاه پلاگ ولو روغن‌کاری شده یک بخش جدا نشدنی از بدنه است. در پلاگ ولو روغن‌کاری نشده برای بهبود عدم نشتی از نشیمنگاه غیر فلزی استفاده شده است.

انواع دیسک پلاگ ولو

پلاگ‌ها معمولاً مخروطی یا استوانه‌ای هستند. همچنین ممکن است پلاگ ولو پورت‌های ورودی مختلفی داشته باشد که قطر دهانه هر کدام از آن‌ها با هم متفاوت باشد. پلاگ‌ها با پورت مستطیلی، گرد و لوزی ساخته می‌شوند.

• پورت مستطیلی متداول‌ترین پورت در پلاگ ولو است. پورت مستطیلی حداقل 70 درصد ناحیه سطح مقطع لوله را نشان می‌دهد.
• پورت گرد دارای ورودی گرد به پلاگ ولو است. این پورت با دهانه کامل و دهانه تبدیلی طراحی می‌شود. شیرآلاتی که دارای پورت تبدیلی هستند فقط در کاربری‌هایی استفاده می‌شوند که محدودیت جریان در آن‌ها اهمیتی ندارد.
• پورت لوزی شکل دارای ورودی لوزی شکل به پلاگ می‌باشد. تمامی شیرآلات با پورت لوزی شکل از نوع جریان محدود ونتوری هستند. این طراحی برای این است که بتوان شیر را در حالت نیمه باز/بسته نگاه داشت.

شیر سماوری غیر هم مرکز

شیر سماوری غیر هم مرکز اولین بار در دهه 30 و در صنعت کاغذ مورد استفاده قرار گرفت. عملکرد این شیر مشابه شیر کشویی بوده و می‌تواند سیالات حاوی مواد جامد را از خود عبور دهد. این شیر مزایای بسیاری داشته از جمله اینکه ربع چرخشی است و در سرویس‌های تعدیل کننده استفاده می‌شود.

ویژگی منحصر به فرد این شیر آنست که نشیمنگاه آن از شفت شیر جدا می‌باشد در نتیجه عملکرد غیر هم مرکز دارد. ممکن است یک شیر با سایز متوسط دارای آفست دوم با سایز نیم اینچ باشد. با باز شدن شیر در خلاف جهت، آفست دوبل باعث می‌شود تا پلاگ در حین باز شدن نشیمنگاه را لیفت کند. عمل لیفت از به وجود آمدن سایش در خدمات فاضلابی دارای شن و ریگ جلوگیری می‌نماید.

استاندارد شیر سماوری (پلاگ ولو)

پلاگ ولو غیر هم مرکز اولین بار در سال 1991 میلادی در انجمن استانداردسازی تولید کنندگان (MSS) و با استاندارد SP-108 مورد تایید قرار گرفت. همچنین در سال 2005 دارای استاندارد AWWA Standard C517 نیز شد. این دو استاندارد برای متریال‌های مشابه با یکدیگر تطابق دارند.

سایز شیر سماوری غیر هم مرکز از 3 الی 72 اینچ می‌باشد، درجه فشار کاری سرد آن بسته به سایز بین 150 الی 175 psig بوده و درجه جریان آن 8 فیت در ثانیه می‌باشد. این شیر با بدنه کوتاه و بلند موجود می‌باشد.

علیرغم استانداردهای منتشره، شیرهای سماوری با طرح‌های مختلفی وجود دارند که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. یکی از طرح‌های این شیر دارای صفحه پلاگ و نشیمنگاه استوانه‌ای است.

در طرح دیگر صفحه پلاگ و پورت، شبیه به شیر توپی است. هر دو طرح مستطیلی و گرد آن می‌توانند با پورتی که 80 درصد یا 100 درصد آن باز می‌باشد ارائه گردند که قابل پیگ کردن (piggable) هستند. پلاگ ولو می‌تواند با نشیمنگاه فلز به فلز برای کاربری‌های سخت استفاده شود.

نصب شیر سماوری

به دلیل ساختار شیر سماوری غیر هم مرکز و استفاده آن در سرویس‌های فاضلاب باید از دستورالعمل‌های مشخص شده برای نصب آن استفاده کرد.

اگر امکان ته نشین شدن جامدات سیال در سیستم شما وجود دارد شیر باید با شفت افقی نصب شده تا زمانیکه باز می‌شود، پلاگ در بالای لوله قرار بگیرد. همچنین انتهای نشیمنگاه باید به سمت پمپ باشد تا زمانیکه پمپ خاموش است، فشار سیستم پلاگ را به سمت نشیمنگاه فشار دهد.

این شیر فارغ از جهت جریان باید برای لوله‌های عمودی و با انتهای نشیمنگاه نصب گردد تا زمانیکه شیر بسته است، مواد جامد داخل شیر جمع نشوند.

نشیمنگاه ارتجاعی پلاگ ولو غیر هم مرکز منحصر به فرد است چراکه می‌تواند سیالات داخل فاضلاب را مدیریت کند، همچنین اگر دارای آستر لاستیکی یا شیشه‌ای باید می‌تواند سیالات خورنده را نیز از خود عبور دهد.

از آنجایی که این شیر ربع چرخشی است به راحتی می‌تواند برای کنترل فرآیند جریان یا فشار به صورت خودکار عمل نماید.

کاربرد پلاگ ولو

• از این شیر معمولاً به عنوان شیر قطع کن استفاده می‌شود و می‌تواند جریان را به طور کامل قطع نماید.
• پلاگ ولو در کاربری‌هایی که از سیالات مختلف نظیر هوا، بخار گاز، هیدروکربن، پسماند و فاضلاب استفاده می‌شود، کاربرد دارد.
• از آن در کاربری‌های دما بالا و فشار بالا استفاده می‌شود.

مزایای پلاگ ولو

• طراحی ساده و قطعات کم
• امکان باز و بسته شدن سریع
• امکان تعمیر و نگهداری در خط
• حداقل مقاومت در برابر جریان
• فاقد هرگونه نشتی
• دارای طراحی پورت‌های مختلف که به کاهش تعداد شیرآلات در سیستم کمک می‌کند و امکان تغییر مسیر جریان را نیز مهیا می‌نماید.

معایب پلاگ ولو

• به دلیل اصطکاک زیاد، باز و بسته کردن آن نیروی بیشتری را می‌طلبد.
• نمی‌توان شیرهای بزرگتر را به صورت دستی باز و بسته کرد و نیاز به عملگر (actuator) خواهد بود.
• افت فشار به دلیل داشتن پورت تبدیلی
• ممکن است قیمت پلاگ ولو به دلیل سایز و کلاس بیشتر از شیر توپی باشد.