ساخت شیرآلات به گونه‌ای است که طبیعتاً عمری طولانی دارند، اما برخی شرایط هستند که بر روی طول عمر آن‌ها تاثیر می‌گذارند. شناخت این شرایط می‌تواند به افزایش طول عمر شیرآلات صنعتی کمک کند. بعلاوه تعمیر و نگهداری شیرآلات یکی از جنبه‌های بسیار مهم است که بر روی طول عمر آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
فرسودگی شیرآلات یک امر طبیعی است، اما با نصب و نگهداری درست آن‌ها می‌توان طول عمرشان را افزایش داد. راهکارهای دم دستی برای نگهداری شیرآلات مناسب نیستند.
راه‌های بسیار زیادی برای افزایش طول عمر شیرآلات صنعتی وجود دارد، که در تمامی آن‌ها سه عامل عمده همیشه حضور دارند. این سه عامل عبارتند از فرآیند انتخاب، فرآیند نصب و فرآیند نگهداری. انتخاب صحیح شیرآلات یک عامل اساسی در طول عمر آن‌ها به شمار می‌رود. دو عامل دیگر طول عمر شیر را به حداکثر می‌رسانند.
۱- شناخت صحیح شیرآلات
شیرهای مختلفی هستند که کارکرد یکسانی دارند. اولین قدم برای حفظ یکپارچگی شیر و افزایش طول عمر شیرآلات صنعتی ، این است که نحوه کارکرد هر کدام از شیرآلات را به درستی شناخت. به همین منظور باید به برچسب مشخصات روی شیر دقت کرده و مواردی مانند نوع سیستمی که قرار است شیر در آن نصب شود را مد نظر قرار داد. بعلاوه همیشه باید، دفترچه راهنمای شیر را مطالعه کرده تا بفهمید که شیر از چه متریالی ساخته شده و محدوده فشار و دمای آن چیست. همچنین برای شناخت کامل شیرآلات صنعتی می‌توانید مقالات پترو ایلیا در این زمینه را مطالعه نمایید.
برای مثال شیر توپی فقط در کاربری‌هایی استفاده می‌شود که شیر کامل و محکم بسته می‌شود (tight shut-off). شیر کشویی یا همان گیت ولو قابلیت این را دارد که در حالت نیمه باز/بسته قرار گیرد اما بیشتر در معرض اصطکاک می‌باشد. شیرهای پروانه ای سبک بوده و برای ایزوله کردن سیال خوب هستند، اما تمایل به باقی ماندن پس‌ماندها در شیر وجود دارد. شیر اطمینان می‌تواند گزینه خوبی برای تنظیم جریان باشد.
یکی از بخش‌های مهم شناخت شیرآلات نصب صحیح آن‌هاست. اگر فشار زیاد است باید بدانید که چه دهانه‌ای را انتخاب کنید. اینکه شیر باید جوشی باشد یا پیچ و مهره‌ای، عامل مهمی محسوب می‌شود، زیرا همین نکته می‌تواند باعث افزایش احتمال نشتی شیر و یا آب‌بندی کامل آن شود.
عدم شناخت درست قطعات شیرآلات می‌تواند منجربه انتخاب غلط شما و در نتیجه خراب شدن شیر در خط لوله شود. یکی از این نمونه‌ها چرخش travel stops بر روی شیر و اکچویتور است. travel stops اغلب شبیه پیچ و مهره هستند. نباید به این قسمت دست بزنید زیرا از چرخیدن دیسک جلوگیری می‌کند.
ملاحظات فنی مانند فشار، جهت جریان و دما نیز از مواردی هستند که باید به آن‌ها توجه کنید. محاسبه بهترین نقطه بازدهی (BEP)، مقادیری که شیر به صورت بهینه کار می‌کند را در اختیار شما می‌گذارد.
۲- اطمینان از انتخاب درست شیرآلات
انتخاب شیر می‌تواند مشکل باشد. اگر در این فرآیند کوتاهی کنید، ممکن است نتوانید شیر مناسبی را انتخاب کنید و این یک ضرر احتمالی خواهد بود. یکی از دلایل عمده نشتی طراحی اشتباه شیر و عدم سازگاری متریال ساخت آن با سیال داخل خط است.
آنچه که باید بدانید پاسخ به این سوالات است:
• طبیعت سیال داخل خط لوله چیست.
• محدوده دمایی سیال چیست؟
• محدوده فشار سیال چیست؟
• آیا قرار است شیر در حالت باز باشد یا به طور کل بسته باشد.
برای جلوگیری از انتخاب اشتباه شیرآلات، همیشه باید دفترچه مشخصات فنی شیر را مطالعه کنید.
۳- اطمینان از نصب صحیح شیرآلات صنعتی
نصب صحیح شیرآلات بسیار در طول عمر آن‌ها تاثیر می‌گذارد. همچنین نگهداری درست آن‌ها مهم است زیرا ممکن است در اثر غفلت دچار زنگ زدگی شوند، مخصوصاً زمانیکه بدون پوشش باشند.
به دنبال کامل‌ترین خدمات هستید؟
ما با به‌روزترین تجهیزات و محصولات در کنار شما هستیم. برای دریافت مشاوره در انتخاب و خرید تجهیزات می‌توانید، همین حالا با ما تماس بگیرید.
۴- بررسی درپوش‌های انتهایی
مساله متداول دیگر در بین تکنسین‌های شیرآلات برداشتن درپوش‌های انتهایی است، که به عنوان محافظی برای قطعات داخلی شیر عمل می‌کند. وقتی این درپوش‌ها برداشته شود به احتمال زیاد اجسام خارجی می‌توانند وارد شیر شوند و این می‌تواند هنگام کار کردن شیر باعث آسیب به نشیمنگاه (seat) شود.
زمانیکه نشیمنگاه آسیب ببیند، احتمال نشتی بالایی وجود دارد. بعلاوه شیرآلات باید قبل از نصب در سیستم به طور کامل بازرسی شوند، زیرا ممکن است در طی فرآیند حمل و نقل آسیب دیده باشند.
۵- تمیز کردن
برای اینکه شیرآلات دوام بیشتری داشته باشند، بسیار ضروری است که حداقل سالی یک بار تمیز شوند. باید از تجهیزات مناسب برای تمیز کردن بدنه شیر و اجزای آن مانند رزوه‌های اِستم، اِستادها، پیچ و مهره‌ها و… استفاده کرد. همچنین بسیار مهم است که پیش از نصب در سیستم لوله‌کشی شیرآلات به خوبی تمیز شوند. به این ترتیب، شیر دیگر حاوی آلاینده نخواهد بود، زیرا آلاینده‌ها نه تنها به خود شیر بلکه به سیال آسیب وارد می‌کنند.
۶- روکش کردن
در برخی کاربری‌ها که حاوی سیالات خورنده هستند و یا آن‌هایی که نیازمند دما و فشار بالا هستند، اجرای روکش حرارتی برای شیرآلات باعث افزایش طول عمر آن‌ها می‌شود. برای روکش‌های حرارتی باید از فرآیند oxy-fuel با شدت بالا استفاده شود زیرا کیفیت آن برای شیرآلات اثبات شده است.
۷- بازرسی منظم
شیرآلات باید در بازه‌های زمانی منظم بازرسی و چکاپ شوند. ممکن است که این کار خسته کننده باشد اما یک اجبار است. با انجام این کار برای شیرهای توپی و دیگر شیرآلات مربوطه، مطمئن می‌شوید که آسیبی به آن‌ها وارد نشده و همچنان از آب‌بندی خوبی برخوردار هستند. هنگام بازرسی شیرهایی که قابلیت تنظیم جریان را دارند باید میزان ساییدگی و فرسایش آن‌ها و آسیبی که در اثر این امر دیده‌اند بررسی شود.
به عنوان یک قاعده کلی شیرآلاتی که میزان استفاده از آن‌ها زیاد است باید هر شش ماه یکبار تعویض شوند. گرچه در کاربری‌های حساس هر سه ماه یکبار باید شیرآلات را مورد بازرسی قرار داده و در صورت نیاز آن‌ها را تعویض کرد. این بازرسی‌ها شامل بررسی نشتی، خوردگی و نقص قطعات می‌شود.
ممکن است در طی بازرسی‌های خود با تَرَک، بریدگی یا حتی نشتی مواجه شوید. زمانیکه شیر به طور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرد بروز چنین ایراداتی عادی است.
۸- تعمیر و نگهداری پیشگیرانه
نمی‌توان شیرآلاتی که در برابر خوردگی مقاوم نیستند را در خطوطی که دارای سیالات خورنده هستند استفاده کرد، زیرا شیر آسیب می‌بیند. استفاده از روغن روان کننده به صورت ماهانه می‌تواند در افزایش طول عمر شیر بسیار تاثیرگذار باشد. بهتر است از روان کننده‌ای استفاده کنید که خود تولید کننده شیر توصیه کرده است.
علاوه بر این، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه باید با اطمینان از مطابقت متریال مورد استفاده در ساخت شیر با دیتا شیت کاربر نهایی باشد. یکی دیگر از راهکارهای پیشگیرانه گریس‌کاری منظم شیرآلات است.
تست‌های نشتی باید به صورت منظم اجرا شوند تا نشتی‌های احتمالی به موقع شناسایی شوند. ممکن است این کار هزینه‌بر باشد اما بهترین راه برای افزایش طول عمر شیرآلات می‌باشد.
۹- ماشینکاری
زمانیکه از شیرآلات به طور مداوم استفاده می‌شود، آب‌بندی اتصالات آن‌ها ضعیف‌تر می‌شود. برای اطمینان از عدم نشتی شیرآلات در قسمت اتصالات فلنجی آن‌ها بدون نیاز به جدا کردن شیر از خط لوله، از فرآیند ماشینکاری (field machining) استفاده می‌شود.
در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!