با توجه به تعداد بیشمار شیرآلات همینطور نقش بسیار مهمی که در صنعت ایفا می‌کنند در این مقاله با پتروایلیا همراه باشید تا با کاربردهای گوناگون و همچنین مزایا و معایب شیرآلات صنعتی به طور کامل آشنا شوید.
شیر کشویی (Gate valve)
شیر کشویی یا گیت ولو دارای یک دیسک کشویی است که در جهت عمودی محور کانال حرکت می‌کند. این شیر باید در حالت کاملاً باز یا کاملاً بسته قرار بگیرد یعنی فقط برای قطع و وصل جریان از آن استفاده می‌شود و گزینه مناسبی برای تنظیم جریان نمی‌باشد.
می‌توان این شیر را بسته به نوع متریالی که از آن ساخته شده در فشار و دمای پایین یا بالا استفاده کرد. از این شیر برای انتقال سیالات غلیظ یا حاوی ذرات جامد استفاده نمی‌شود.
مزایای شیر کشویی
• مقاومت آن در برابر مایعات کم است
• گشتاور مورد نیاز برای باز و بسته شدن آن کم است
• می‌توان از آن در هر دو جهت جریان حلقه‌ای سیال استفاده کرد و این یعنی جهت جریان سیال محدود نیست
• زمانیکه شیر باز است سطح آب‌بندی شده آن کمتر تحت تاثیر سیال داخل سیستم قرار می‌گیرد
• ساختار آن نسبتاً ساده است و از فناوری ساخت خوبی برخوردار است
• طول آن نسبتاً کوتاه است
معایب شیر کشویی
• ابعاد خارجی و ارتفاع دهانه آن بزرگ بوده و برای نصب نیازمند فضای زیادی می‌باشد
• در طول فرآیند باز و بسته شدن شیر سطح آب‌بندی دچار فرسایش می‌شود
• شیر کشویی دارای دو سطح آب‌بندی می‌باشد که این امر پردازش و تعمیر و نگهداری آن را سخت‌تر می‌کند
• مدت زمان باز و بسته شدن آن طولانی است
شیر پروانه ای (Butterfly valve)
شیر پروانه ای یا باترفلای ولو برای قطع و وصل و تنظیم جریان استفاده می‌شود و با چرخش ۹۰ درجه دیسک این کار را انجام می‌دهد.
مزایای شیر پروانه ای
• ساختار ساده، حجم کم و وزن سبک
• مدت زمان باز و بسته شدن آن کم بوده و مقاومتش در برابر جریان کم است
• می‌توان از آن برای سیالاتی که دارای ذرات جامد هستند و سیالات پودری و ریزدانه‌ای نیز استفاده کرد که البته این موضوع به میزان قدرت آب‌بندی سطح بستگی دارد. می‌توان این شیر را در کاربری‌های با ورودی و خروجی دو جهته استفاده کرد. این شیر به طور گسترده در خطوط لوله آب و گاز، صنایع سبک، نیروگاه‌ها و سیستم‌های پتروشیمی استفاده می‌شود.
معایب شیر پروانه ای
• دامنه تنظیم جریان آن کم است؛ زمانیکه شیر به میزان ۳۰ درصد باز می‌شود، نرخ جریان حدود ۹۵ درصد یا بیشتر خواهد بود.
• این شیر به دلیل محدودیت ساختار و متریال آب بندی برای استفاده در سیستم‌های لوله‌کشی با فشار و دمای بالا مناسب نیست. دمای کاربری عمومی این شیر زیر ۳۰۰ درجه سانتیگراد و زیر PN40 می‌باشد.
• عملکرد آب‌بندی (سیلینگ) این شیر به نسبت شیر کروی و توپی ضعیف بوده، بنابراین از آن در کاربری‌هایی که نیاز به آب‌بندی محکم دارد استفاده نمی‌شود.
شیر توپی (Ball valve)
شیر توپی یا بال ولو در واقع تکامل یافته شیر سماوری یا پلاگ ولو است. قطعه‌ای که موجب باز و بسته شدن شیر می‌شود، کروی شکل است که در واقع همان توپی شیر می‌باشد. با چرخش ۹۰ درجه اهرم، شیر باز و بسته می‌شود. از این شیر عمدتاً برای قطع و وصل جریان و یا تغییر جهت جریان در خط لوله استفاده می‌شود.
به دنبال کامل‌ترین خدمات هستید؟
ما با به‌روزترین تجهیزات و محصولات در کنار شما هستیم. برای دریافت مشاوره در انتخاب و خرید تجهیزات می‌توانید، همین حالا با ما تماس بگیرید.این شیر دارای دهانه V شکل است و در صورت نیاز می‌توان برای تنظیم جریان از آن استفاده کرد اما این امکان خیلی دقیق نیست.
مزایای شیر توپی
• این شیر کمترین مقاومت را در برابر جریان دارد
• با اعتماد کامل می‌توان آن را برای سیالات خورنده و مایعات کم جوش نیز استفاده کرد زیرا در هنگام غیاب روان کننده گیر نمی‌کند.
• می‌توان در محدوده فشار و دمای بالا به آب‌بندی کامل برای این شیر دست پیدا کرد
• می‌توان آن را به سرعت باز و بسته کرد (این امر در برخی ساختارها فقط ۰.۰۵ الی ۰.۱ ثانیه طول می‌کشد)
• سیال در هر دو طرف کاملاً آب‌بندی می‌شود
• زمانیکه شیر کاملاً باز یا بسته است، سطح آب‌بندی توپی و نشیمنگاه شیر از سیال جدا می‌شود، بنابراین سیال با سرعت زیاد از داخل شیر عبور کرده و موجب فرسایش سطح آب‌بندی نمی‌شود.
• ساختاری جمع و جور داشته و سبک است. این شیر منطقی‌ترین ساختار را برای سیستم‌های با دمای پایین دارد.
• بدنه شیر متقارن است، مخصوصا اگر بدنه شیر جوشی باشد که در این صورت فشار ناشی از خط لوله را به خوبی تحمل کند.
• شیر توپی با بدنه کاملاً جوشی را می‌توان مستقیماً در زیر زمین دفن کرد، با این وجود قطعات داخلی شیر فرسایش نمی‌یابند. حداکثر طول عمر شیر توپی ۳۰ سال است. این ایده‌آل‌ترین شیر برای خطوط لوله انتقال نفت و گاز است.
معایب شیر توپی
• متریال آب‌بندی نشیمنگاه این شیر از جنس تفلون است که ضریب انبساط بالایی داشته، نسبت به جریان سرد حساس بوده و رسانایی حرارتی آن ضعیف است. بنابراین طراحی آب‌بندی نشیمنگاه شیر توپی باید با توجه به این ویژگی‌ها انجام شود. زمانیکه متریال آب‌بندی سفت می‌شود، قابلیت اطمینان آب‌بندی از بین می‌رود. بعلاوه، تفلون مقاومت دمایی کمی دارد و فقط می‌توان برای دمای زیر ۱۸۰ درجه سانتیگراد از آن استفاده کرد. دمای بالاتر باعث خراب شدن متریال آب‌بندی می‌شود.
• عملکرد تنظیم آن بدتر از شیر قطع کن و مخصوصاً شیر پنوماتیک (شیر الکتریکی) است.
شیر کروی (Globe valve)
در شیر کروی یا گلوب ولو قطعه‌ای که وظیفه بستن شیر را دارد در خط مرکزی نشیمنگاه شیر حرکت می‌کند. از آنجایی که باز و بسته شدن این شیر نسبتاً سریع است و قطع کردن جریان در آن با اطمینان کامل انجام می‌شود، بسیار برای تنظیم جریان مناسب می‌باشد.
مزایای شیر کروی
• در طول فرآیند باز و بسته شدن، فرسایش بین فلپ شیر و سطح آب‌بندی بدنه شیر کمتر از مقداری است که در شیر کشویی وجود دارد.
• ارتفاع دهانه معمولاً ۱/۴ محل عبور نشیمنگاه شیر است، بنابراین بسیار کوچکتر از شیر کشویی است.
• معمولاً فقط یک سطح آب‌بندی بر روی بدنه و فلپ شیر وجود دارد. تکنولوژی تولید این شیر خوب بوده و تعمیر و نگهداری آن آسان است.
• از آنجایی که فیلر آن ترکیبی از پنبه نسوز و گرافیت است، سطح مقاومت دمایی آن بالاتر است. معمولاً شیرهای بخار از شیر قطع کن استفاده می‌کنند.
معایب شیر کروی
• از آنجایی که جهت جریان سیال در داخل شیر تغییر می‌کند، حداقل میزان مقاومت جریان این شیر هم معمولاً بالاتر از انواع دیگر شیرآلات است.
• سرعت باز شدن آن کُندتر از شیر توپی است.
در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!